Scripta Manent online vol. 2

Το Scripta Manent online επιστρέφει, και μαζί με αυτό και ο Μιχάλης Ιωαννίδης. Ο δημιουργός και συγγραφέας της στήλης αυτή τη φορά καταπιάνεται με τις εκδόσεις του φθινοπώρου του 1986, ήτοι με τα Pixel αρ. 26 και MicroMad αρ. 8. Όσα ακολουθούν είναι ενδιαφέροντα και φέρνουν στο μυαλό μια άλλη εποχή, τότε που οι σελίδες του τεχνικού τύπου ήταν σχεδόν οι μοναδικές πηγές πληροφόρησης για τους χομπίστες κάθε είδους...

Οκτώβριος - Νοέμβριος 1986, MicroMad τεύχος 8 vs Pixel τεύχος 26

Το Pixel κερδίζει την μάχη του εξωφύλλου, αφού κυριαρχεί μια πρόταση "3 ΧΡΟΝΙΑ PIXEL"! Και ο αναγνώστης σκέφτεται "εδώ είναι μαζεμένη όλη η εμπειρία"! Στην πάνω δεξιά γωνιά υπάρχει αναφορά σε πλήρες τεστ του ZX Spectrum 128 +2, ενώ υπάρχουν αφιερώματα σε Z80 graphics, PCW show, και το "σπίτι του αύριο". Το MicroMad όπως συνήθιζε έχει φουτουριστικό εξώφυλλο με έναν διαστημικό σταθμό, και τα θέματα που απαρτίζουν το τεύχος είναι: ZX Spectrum 128 +2 , 300 προγράμματα για Amstrad, και αποκλειστικό: ο πρώτος Amstrad 1512 με ελληνικά στην Ελλάδα - μάλλον το MicroMad φαίνεται πιο πλήρες, για να το δούμε λοιπόν…

Το MicroMad ξεκινάει με το "μεταξύ  μας" και έχει βασικό θέμα τα γενέθλια του... Pixel! Το MicroMad προσπαθεί να βγάλει ένα θετικό συναίσθημα απέναντι στα 3 χρόνια του Pixel στέλνοντας τις ευχές του, και αυτό έρχεται σε αντίθεση με όλα τα προηγούμενα τεύχη και των δύο περιοδικών που περιέχουν "μπηχτές" και "κράξιμο" των αντιπάλων. Βέβαια, η στήλη δεν παραλείπει να αναφέρει ότι το πρώτο ελληνικό περιοδικό πληροφορικής είναι το ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ & COMPUTER από το οποίο προέρχεται το MicroMad και που προηγήθηκε του Ρixel. Αντίθετα, το editorial του Ρixel είναι πολύ λιτό και δεν περιέχει τίποτα ενδιαφέρον. Το MicroMad συνεχίζει με τις αντιδράσεις της "μυστικής αποστολής" δηλαδή της αποστολής δύο συνεργατών του περιοδικού που προσποιούμενοι τους άσχετους με τους υπολογιστές, έκριναν την εξυπηρέτηση των μεγαλύτερων καταστημάτων υπολογιστών στην Αθήνα. Λογικό ήταν οι "θιγόμενοι" με χαμηλότερη βαθμολόγια να πάρουν τηλέφωνα και, είτε να διαμαρτυρηθούν, είτε να προχωρήσουν σε ύβρεις κλπ. Το περιοδικό αυτοδιορθώνει τα γραφόμενά του ώστε να μην αφήσει παραπονεμένο κανένα κατάστημα, και παραθέτει δικαιολογίες για τις χαμηλές βαθμολογίες συγκεκριμένων καταστημάτων (λογικό, πώς αλλιώς θα πάρει διαφημίσεις;). Το Ρixel αντίθετα ξεκινάει την ύλη με την στήλη της αλληλογραφίας, μια στήλη που την συγκεκριμένη χρονική περίοδο του Pixel ήταν εντελώς άχρηστη για τους αναγνώστες, αφού διάβαζαν μόνο απαντήσεις όπως "ναι, υπάρχει για τον υπολογιστή σου", "μπορείς να ρωτήσεις τα διαφημιζόμενα καταστήματα", "υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ τους" και ο (τρίτος) αναγνώστης μένει με την απορία τι διάολο ρωτούσε η ερώτηση! Στα υπόλοιπα νέα του Pixel αυτό που τότε (αλλά και τώρα) θα κινούσε την προσοχή είναι ένα μικρό άρθρο που ξεκινάει με "15 εκατομμυριάκια εντολές το δευτερόλεπτο" και μάλιστα σε ST, και αναφέρεται σε μια κάρτα της Kuma που θα είχε επάνω της δυο Τransputers T414 (για όσους δεν θυμούνται είναι 32bit της οικογενείας των RISC) με δυνατότητα 7,5 MIPS ο καθένας. H κάρτα θα είχε αρχική τιμή περίπου 1500 λίρες, και γράφω "θα είχε" γιατί φυσικά πώς θα μπορούσε να κυκλοφορήσει κάτι με τέτοια τιμή;

Η καλύτερη στήλη του Pixel, το "Εδώ Λονδίνο" έχει εκτενές αφιέρωμα στην μεγαλύτερη έκθεση υπολογιστών της Ευρώπης, το λονδρέζικο PCW show, όπου την παράσταση έκλεψαν ο νέος Amstrad 1512, λιγότερο ο ST και ο νέος Spectrum +2 (της Amstrad, φυσικά), αλλά τα βλέμματα τράβηξε η μια και μοναδική Amiga 1000 με τα εξωπραγματικά για την εποχή γραφικά της (βέβαια δεν τράβηξε και τις τσέπες, γιατί με τέτοια τιμή οι αγοραστές θα περίμεναν... 2 χρόνια για να πάρουν Amiga500!). Παρουσίαση του PCW show έχει και το MicroMad, αλλά καταλαμβάνοντας μόνο μια σελίδα. Το μεγάλο αφιέρωμα του Pixel, δηλαδή τα "τρία χρόνια μαζί" που καταναλώνει 7 σελίδες, τελικά δεν έχει ενδιαφέρον, αφού το μόνο που κάνει είναι να αναφέρει τα θέματα που είχε καλύψει το περιοδικό ανά τεύχος στα 3 χρόνια κυκλοφορίας του, δηλαδή μια επανάληψη από αυτά που ήδη είχε διαβάσει ο αναγνώστης, λες και δεν θα μπορούσε να βγάλει ένα παλιότερο τεύχος από την βιβλιοθήκη του και να το ξαναδιαβάσει!

Πάμε τώρα στις παρουσιάσεις μηχανημάτων, και το ζουμί είναι στην παρουσίαση του ΖΧ Spectrum +2 από το MicroMad. Εκεί διαβάζουμε κάποια σημεία που είναι τονισμένα με bold, όπως ότι στο τεύχος Ιουλίου είχαν αναγγείλει την άφιξη του μηχανήματος, ότι είχαν δώσει τα τελικά τεχνικά χαρακτηριστικά και την τιμή. Φυσικά τονιζόμενα με bold είναι και τα σημεία που αναφέρονται στο Pixel, το οποίο  ανέφερε στο τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου ότι είχε αποκλειστικές πληροφορίες για τον Spectrum +2, καθώς και ότι το Pixel ανέφερε τα πιθανά τεχνικά χαρακτηριστικά. Και, φυσικά, χοντρό χώσιμο έχουμε και για την φωτογραφία που είχε στο εξώφυλλο το Pixel με τον Spectrum +2 και το χέρι του εξωγήινου επάνω του, το οποίο είναι από διαφήμιση αγγλικού περιοδικού (και η γραμμή στη μέση της φωτό είναι από το κόψιμο της σελίδας στην δισέλιδη διαφήμιση του  αγγλικού περιοδικού), και προφανώς αυτήν την φωτογραφία έχει κλέψει το Pixel για να δώσει "αποκλειστικές" φωτογραφίες στο προηγούμενο τεύχος του. Έκτος από το έμμεσο κράξιμο στο Pixel, το άρθρο με την παρουσίαση του ZX Spectrum +2 αποτελεί τροφή για ενδιαφέρουσες σκέψεις. Ο νέος Spectrum +2 κόστιζε περίπου τριάντα τόσες χιλιάδες δραχμές χωρίς μόνιτορ. Ο Amstrad  464 με μόνιτορ πουλιόταν πενήντα τόσες χιλιάδες δραχμές στην Ελλάδα, άρα μιλάμε για μια διάφορα είκοσι χιλιάδων δραχμών. Τι θα γινόταν εάν κάποιος προσέφερε τον +2 πακέτο με μόνιτορ στην τιμή που πουλιόταν ο 464, ή, για να το πάμε ακόμα πιο πέρα, εάν έδινε το πακέτο φτηνότερα από τον 464; Η απάντηση είναι ότι στην εξίσωση θα πρέπει να βάλουμε και τα μηχανήματα και τις δυνατότητές τους, με τον 464 να έχει μια εκπληκτικά γρήγορη BASIC (περίπου 4 φόρες γρηγορότερη αυτής του Spectrum), και γραφικές δυνατότητες απλησίαστες από τον αντίπαλό του. Όμως ο +2 διαθέτει 128ΚΒ, midi port, RS232 interface και συμβατότητα με το (άφθονο) υπάρχον software του Spectrum. Τελικά, η ιστορία έδειξε ότι ο 464 συνέχισε να πουλάει καλά και ότι ο Spectrum +2 δεν αποτέλεσε απειλή μέχρι την μετάβαση στα 16μπιτα.

Όμως και το Pixel έχει παρουσίαση του Spectrum +2, και μάλιστα αυτή τη φορά έχει φωτογραφία του μηχανήματος δίπλα σε ένα τεύχος του, αλλά η ζημιά (βλέπε κλέψιμο φωτογραφίας) είχε ήδη γίνει. Το τεστ πάντως είναι πιο αναλυτικό από το αντίστοιχο του MicroMad, αν και ο συγκεκριμένος Spectrum +2 δεν λειτουργούσε σωστά με την έξοδο RGB του. Αργότερα όλοι μάθαμε ότι ανάλογα με την μητρική του μηχανήματος υπάρχουν και σημαντικές διάφορες στην έξοδο RGB ! Αφού λοιπόν το Pixel απέτυχε να δει σωστή εικόνα με το RGB, το συνέδεσε μεσώ modulator και RF σήματος, για να πάρει παρόμοιο αποτέλεσμα, με την εικόνα να μην συγχρονίζει σωστά αυτή τη φορά. Τελικά ήθελε ρύθμιση στο κανάλι και έδειξε. Όλα OK με την δοκιμή, εάν εξαιρέσουμε το 48K mode που έχει τις keywords (έτοιμες εντολές σε κάθε πλήκτρο) αλλά πουθενά στο πληκτρολόγιο δεν αναγράφονται αυτές (όπως αναγραφόντουσαν στο παλιό ZX Spectrum 16K & 48K) και έτσι είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθούν!

Επιστρέφοντας στο MicroMad διαβάζουμε μια συνέντευξη του νέου αντιπροσώπου της Amstrad στην Ελλάδα. Εδώ το σημείο που θα πρέπει να σταθούμε είναι ότι για πρώτη φορά αναφέρονται προβλήματα με το νέο συμβατό της εταιρίας, τον PC1512. Και είναι αρκετά τα προβλήματα: το έγχρωμο μόνιτορ δεν αποδίδει σωστά τα περιγράμματα των οθονών, ενώ το μονόχρωμο δεν είχε τόσο μεγάλη διακριτική ικανότητα όσα τα στάνταρντ ΙΒΜ συμβατά μόνιτορ. Και το πρόβλημα επεκτείνεται, καθώς εάν ο κάτοχος του Amstrad 1512 θελήσει να αλλάξει μόνιτορ, θα πρέπει να έχει ΚΑΙ το παλιό επάνω στο γραφείο του, καθώς στο παλιό μόνιτορ φωλιάζει το τροφοδοτικό του μηχανήματος. Δεύτερο σημαντικό πρόβλημα ότι κάποιο software δεν έτρεχε. Η απάντηση του αντιπροσώπου είναι "δεν υπάρχει περίπτωση να μην τρέχει προγράμματα ο Amstrad 1512, ακόμα και εάν σε μερικά υπάρχουν ορισμένα μικροπροβλήματα", δηλαδή παραδέχεται ότι όντως υπάρχουν προβλήματα! Τρίτο θέμα - και αυτό εξίσου σοβαρό -, εμφανίστηκε όταν κάποιοι έβαλαν σκληρό δίσκο στο μηχάνημα με αποτέλεσμα να λιώσει το εξωτερικό κουτί (που ήταν πλαστικό, έναντι του μεταλλικού που είχαν τα υπόλοιπα συμβατά) και το θέμα παραπέμπει σε υπερθέρμανση. Η απάντηση του αντιπροσώπου είναι "οποιοδήποτε πρόβλημα σχετικό με τον σκληρό δίσκο οφείλεται αποκλειστικά στο ότι ο σκληρός δίσκος που χρησιμοποιήθηκε δεν ήταν της Amstrad, με τον δικό του δεν υπάρχει πρόβλημα". Και εδώ μια από τα ίδια, έμμεση παραδοχή ότι υπάρχει πρόβλημα. Λες και οι καταναλωτές ήταν υποχρεωμένοι να αγοράζουν μόνο σκληρούς από την Amstrad. Επόμενο πρόβλημα που ακούστηκε ήταν ότι τα disk drives ήταν προβληματικά και θορυβώδη, κάτι που διαψεύδει ο αντιπρόσωπος. Τέλος, προβλήματα αναφέρθηκαν με τους ελληνικούς χαρακτήρες. Να θυμίσω ότι τα πρώτα μοντέλα δεν είχαν δυνατότητα για ελληνικούς χαρακτήρες, διότι δεν χώραγαν στην ROM. Η αντιπροσωπία είχε παραγγείλει ειδική ελληνική έκδοση, αλλά αυτή θα έφτανε στην Ελλάδα τον επόμενο Ιανουάριο. Κάποιοι έτρεξαν να επωφεληθούν και παρουσίασαν κιτ με ελληνικά για το μηχάνημα, που είχαν θέματα. Ο αντιπρόσωπος απάντησε ότι "η μονή λύση είναι η επίσημη αντιπροσωπία που θα εξασφαλίζει 100% ελληνικούς χαρακτήρες". Σαν συμπέρασμα βλέπουμε ότι πάρα τις διαψεύσεις, πράγματι ο νέος Amstrad 1512 είχε προβλήματα, κυρίως λόγω του βασικού σκεπτικού πίσω από την σχεδίασή του, δηλαδή η μείωση του κόστους να είναι η βασική προτεραιότητα. Μερικά προβλήματα βέβαια ήταν υπαρκτά, μερικά ήταν προϊόν φαντασίας των ανταγωνιστών, γιατί, όπως και να το κάνουμε, η Amstrad  χτύπησε την πανίσχυρη και καθιερωμένη αγορά συμβατών με ένα μηχάνημα που δεν είχε το βασικό πρόβλημα των ανταγωνιστών του, δηλαδή την υπερβολική τιμή απόκτησης. Και αυτό άγχωσε πολλούς ανταγωνιστές, τους έλουσε με κρύο ιδρώτα και αποφάσισαν να καταφύγουν στη λύση της διάδοσης φημών, αληθινών και μη.

Φυσικά και το Pixel έχει παρόμοια συνέντευξη με τον νέο αντιπρόσωπο της Amstrad (!) και δεν χρειάζεται να σας πούμε ότι λέει παρόμοια πράγματα! Πάμε και στις παρουσιάσεις software με το MicroMad να παρουσιάζει κλασικά παιχνίδια της εποχής όπως τα Cauldron 2, Shogun, Soccer '86, Winter Games, Splitting Images, αλλά και το ελληνικό "ΤΑΒΛΙ για όλους" από την COSMON software. Το Pixel παρουσιάζει τα Miami Vice, Contamination (επίκαιρο και σήμερα),  Knight Rider, και Cauldron 2. Σαν special review το Pixel παρουσιάζει το πρόγραμμα ζωγραφικής "The Art Studio" για Commodore 64 και ZX Spectrum. Και μετά, και στα δυο περιοδικά ακολουθούν άπειρες σελίδες με listings, κάτι το οποίο ήταν πολύ ενδιαφέρον εκείνη την εποχή, και για μερικούς χρήστες ήταν και ο μοναδικός τρόπος να αποκτήσουν καινούργιο software! Και τα δύο περιοδικά διαθέτουν κόμικς, ενώ το MicroMad τελειώνει το τεύχος με την αλληλογραφία, όπου έχει μία διαφορά και μία ομοιότητα με το Pixel: η διάφορα είναι ότι το Pixel ξεκινάει το τεύχος με αλληλογραφία ενώ το MicroMad τελειώνει με αλληλογραφία, ενώ η ομοιότητα είναι ότι οι απαντήσεις και των δυο στηλών είναι το ίδιο άχρηστες. Στο MicroMad βέβαια το πρόβλημα δεν είναι ότι λείπουν οι ερωτήσεις (όπως και στο Pixel), αλλά το ότι σχεδόν όλες οι απαντήσεις είναι του τύπου "κάτι σχετικό θα κάνει το περιοδικό στο μέλλον", "μείνε συντονισμένος στο περίπτερό σου", "κάνε λίγη υπομονή μέχρι τα επόμενα τεύχη" κλπ. Με λίγα λόγια δεν μπορούν να απαντήσουν στην κάθε απαίτηση του αναγνώστη, και του απαντάνε ότι θα το κάνουν στο μέλλον, πράγμα που συνήθως δεν γίνεται (το περιοδικό γράφει ό,τι έχει προγραμματίσει, όχι ό,τι θέλει ο κάθε αναγνώστης) και τελικά ο αναγνώστης μένει με την υπόσχεση στο χέρι (!) και περιμένει έως ότου καταργηθεί ο υπολογιστής του ή μέχρι να κλείσει το περιοδικό!