21 Νοεμβρίου 2021

Scripta manent online vol. 3

Τι πιο ωραίο από το να απολαύσετε τον καφέ σας αυτό το Κυριακάτικο πρωινό φέρνοντας στο μυαλό σας τις μέρες της Χριστουγεννιάτικης αγοράς των μικροϋπολογιστών της Ελλάδας του 1986; Ο Μιχάλης Ιωαννίδης συνεπικουρούμενος από τα τεύχη των Pixel και MicroMad των ημερών εκείνων αναλαμβάνει να σας κάνει συντροφιά σε ένα μικρό ταξίδι 35 χρόνια πίσω στον χρόνο.

Δεκέμβριος 1986 : MicroMad τεύχος 9 vs Pixel τεύχος 27


Ξεκινάμε αυτή τη φορά με το MicroMad, που στο εξώφυλλό του έχει test του BBC Master σε ένα κατά γενική άποψη καθόλου ενδιαφέρον εξώφυλλο. Πηγαίνοντας στα περιεχόμενα ξεκινάμε από τη στήλη "μεταξύ μας" που ασχολείται κυρίως με το νέο τρόπο εκτύπωσης του περιοδικού σε σύγχρονες ηλεκτρικές μηχανές εκτύπωσης που πλαστικοποιούν και το χαρτί. Επίσης ασχολείται με τον Χριστουγεννιάτικο διαγωνισμό. Χριστουγεννιάτικου διαγωνισμό έχει και το αντίστοιχο τεύχος Δεκεμβρίου του Pixel, που έχει ως βασικό θέμα στο εξώφυλλο το "tele computing" - και αυτό με ένα αδιάφορο εξώφυλλο.

Μπαίνοντας στα νέα των περιοδικών, εκείνη την εποχή κυριαρχεί ένα και μόνο θέμα, ο νέος Amstrad PC1512, είναι φτηνός, είναι 100% συμβατός, συνοδεύεται από software, είναι φοβερός και τρομερός, και γενικά σαν μηχάνημα στην αργκό θα λέγαμε "μιλάμε δικέ μου δεν υπάρχει!". Μόνο που στην κυριολεξία δεν υπάρχει, διότι σχεδόν κανένα μαγαζί δεν τον έχει διαθέσιμο προς πώληση! Στην Ελλάδα τα Χριστούγεννα του 1986-87 δεν υπήρχε σχεδόν κανένας διαθέσιμος στην αγορά. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Alan Sugar, η τιμή του θα αυξηθεί μετά τα Χριστούγεννα ώστε να μειωθεί η ζήτηση! Και ειδικά τα μοντέλα με σκληρό δίσκο ή 2 disk drives θα αργήσουν πάρα πολύ να κυκλοφορήσουν στην αγορά ώστε η Amstrad να προλάβει να διώξει το στοκ των πρώτων 1512 με μονό drive!

Και εδώ θα γίνει μία σημαντική παρένθεση με την εκ των έσω εμπειρία του γράφοντος για το τι γινόταν τότε στην Ελλάδα. Η επίσημη αντιπροσωπεία δεν ήξερε εάν ένα νέο μηχάνημα σαν τον 1512 θα πιάσει στην αγορά και για αυτό παρήγγειλε λίγα κομμάτια. Όταν το μηχάνημα άρχισε να προπαραγγέλλεται σαν ζεστό ψωμάκι στην Ελλάδα τα αποθέματα της Ελληνικής αντιπροσωπείας εξαντλήθηκαν και η αντιπροσωπεία έριξε το φταίξιμο στην Αγγλία. Και επειδή έδινε χρήματα στα ελληνικά περιοδικά του χώρου και τα έλεγχε όπως ήθελε, αυτά με την σειρά τους δεν έριξαν το φταίξιμο στην Ελληνική αντιπροσωπία που δεν έφερε αρκετά κομμάτια στην Ελλάδα, το έριξαν στην Αγγλική Amstrad. Έτσι, στην χριστουγεννιάτικη αγορά δεν υπήρχαν Amstrad 1512 στα καταστήματα, μόνο ελάχιστα από ανεξάρτητους εισαγωγείς. Η αντιπροσωπία έπαιρνε χρήματα χωρίς να δίνει μηχανήματα και έβαζε τον κόσμο σε λίστα αναμονής! Μάλιστα υπήρχε το εξής απίστευτο φαινόμενο ότι υπήρχαν κάποια λίγα καταστήματα πώλησης υπολογιστών που διέθεταν 1512 τα οποία και ανάρτησαν τεράστιες κρεμαστές ταμπέλες που ανέφεραν "ΕΧΟΥΜΕ AMSTRAD 1512"! Θυμίζουμε ότι η πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα έγινε στις 24 Σεπτεμβρίου και θα ερχόντουσαν τα πρώτα μηχανήματα στις αρχές Οκτώβρη και τώρα είχε τελειώσει το 1986 και ακόμα δεν είχαν έρθει στην Ελλάδα.

Συνεχίζουμε στο Pixel με διάφορα νέα όπως interfaces για Amstrad και Spectrum, καινούριο software και αναβαθμίσεις για αρκετά άλλα home-micros και περναμε στο βαρύ χαρτί του περιοδικού, την στήλη "Εδώ Λονδίνο" με την οποία θα ασχοληθούμε και θα σχολιάσουμε ιδιαίτερα. Κύριο θέμα της στήλης τι άλλο από το νέο Αmstard PC 1512 και τα αρνητικά του - τα θετικά τα ξέρουμε. Το πρώτο που σχολιάζεται αρνητικά είναι η επερχόμενη αύξηση της τιμής του. Η τιμή του είναι τόσο χαμηλή που ούτε η Αmstard δεν μπορεί να την κρατήσει και ο συντάκτης αναρωτιέται εφόσον δεν μπορούσε να την διατηρήσει, γιατί δεν ανακοίνωνε από την αρχή την πραγματική τιμή που θα μπορούσε να πουλήσει το μηχάνημα; Η δικαιολογία για την αύξηση της τιμής του μηχανήματος είναι η αύξηση της τιμής του γιεν. Πολύ ωραία λέω εγώ, έλα όμως που τα 1512 κατασκευάζονται στην Κορέα! Καθώς η τιμή είναι το πρώτο πρόβλημα που προέκυψε, το δεύτερο φαίνεται πιο σημαντικό και αφορά τα ήδη πουλημένα/πληρωμένα μηχανήματα. Υπάρχει αδυναμία προμήθειας των καταστημάτων με μηχανήματα και καθυστέρηση στην παράδοση μηχανημάτων που έχουν ήδη πληρωθεί από τους αγοραστές. Τρίτο πρόβλημα είναι το τροφοδοτικό, το οποίο δεν είναι 135 Watts όπως ισχυρίζεται η Amstrad, και υπερθερμαίνεται κάτω από κάποιες συνθήκες. Εάν το μηχάνημα χρησιμοποιηθεί ως έχει, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, εάν όμως προστεθούν κάρτες τότε παρουσιάζονται προβλήματα υπερθέρμανσης και έτσι πολλές εταιρείες ακύρωσαν τις παραγγελίες μετά από δόκιμες. Η Amstrad έβγαλε μια οργισμένη ανακοίνωση ότι τα PC1512 δεν έχουν κανένα πρόβλημα και δεν χρειάζονται ανεμιστήρα, ούτε ζεσταίνονται. Ταυτόχρονα, αρκετοί φανατικοί της Amstrad άρχισαν να κατηγορούν θεούς και δαίμονες για μυστικές σκευωρίες και επιχειρήσεις δυσφήμησης που οργανώθηκαν από την IBM για να μειώσουν την αξιοπιστία των μηχανημάτων της Amstrad. Και εκεί που η Amstrad διαρρηγνύει τα ιμάτιά της ότι το μηχάνημα δεν έχει κανένα πρόβλημα και έχει πείσει τους πάντες ότι όλα είναι ΟΚ, ξαφνικά ανακοινώνει ότι θα τοποθετηθεί ανεμιστήρας, απλά για να κρατήσει μερικούς-μερικούς ευχαριστημένους όπως λέει! Μα αφού δεν το χρειάζεται, γιατί τελικά το βάζει; Και περνάμε στο 4ο πρόβλημα, η Amstrad έστειλε επιστολή σε όλους τους ντίλερ της λέγοντας ότι όποιος αγοράσει 1512 με σκληρό δίσκο πρέπει την ίδια στιγμή να αγοράσει ένα συμβόλαιο επισκευής και συντήρησης, και, εάν δεν το κάνει και το μηχάνημα πάθει οτιδήποτε, δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη ακόμα και αν το πάθει τη στιγμή που το αγόρασε. Δηλαδή μια ακόμα χρέωση για τον αγοραστή.

Τελικά, όλοι ξέρουμε πώς εξελίχθηκε και καταγράφηκε η ιστορία: μετά από μήνες η διανομή εξομαλύνθηκε, η τιμή των 1512 ανέβηκε, τα προβλήματα λύθηκαν, κυκλοφορήσαν νέα καλύτερα μοντέλα με σκληρό δίσκο, τελικά βγήκε στην αγορά το 1640, και οι πωλήσεις συνεχίστηκαν. Ήταν το PC του λαού, όλη η Ευρώπη αγόραζε Amstrad 1512 - πού να βρουν τα απίστευτα χρήματα που ζήταγε η ΙΒΜ για τα δικά της PCs; Όμως, πίσω από αυτήν την τεράστια επιτυχία της Amstrad κρύβεται ένα μέλλον που λίγοι σκέφτηκαν τότε, αλλά τελικά έγινε πραγματικότητα πολύ αργότερα: εάν η Amstrad μπορούσε να πουλήσει (με κέρδος) σε αυτήν την τιμή έναν συμβατό, τότε και άλλοι θα μπορούσαν να κάνουν το ίδιο∙ μάλιστα, σε επόμενες σελίδες του MicroMad αναφέρεται ένα "νέο" που πέρασε στα ψηλά: ότι η Tandy ετοιμάζεται να κτυπήσει την αγορά με ένα φτηνό συμβατό, το 1000ΕΧ, σε τιμή κάτω από 500 λίρες. Τελικά, όλα αυτά θα οδηγούσαν στην παράγωγη και στην πώληση ορδών από no name ταϊβανέζικα/κινέζικα/made in Hong Kong μηχανήματα που πλημμύρισαν την αγορά και οδήγησαν στην καθιέρωση των PCs στην σημερινή τους μορφή και καθολική χρήση.

Ένα άλλο ενδιαφέρον άρθρο μιλάει για την οικονομική κατάσταση και ευμάρεια της Amstrad, και από αυτό κρατάμε τα νούμερα πωλήσεων των μηχανημάτων: λοιπόν, μέχρι τότε είχαν πουληθεί 350.000 PCW, 850.000 464/6128, και είχαν παραγγελθεί περισσότερα από 100.000 PC1512. Φυσικά, το πρόβλημα της Amstrad ήταν η αμερικάνικη αγορά όπου απέτυχε πλήρως ο 6128, και στήριζε πλέον τις ελπίδες της στο νέο PC1512.

Και συνεχίζουμε με περισσότερα για την Amstrad, που ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει την παραγωγή του PCW 8512 γιατί λέει ότι ακρίβυνε το δεύτερο disk drive που χρησιμοποιεί, αλλά θα παραμείνει στην αγορά το 8256 του οποίου η τιμή θα πέσει κατά 50 περίπου λίρες. Και εγώ αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν από τη μία το ένα μηχάνημα να φτηναίνει και από την άλλη το άλλο μηχάνημα να σταματάει την παραγωγή επειδή είναι αντιοικονομικό;

Τελειώνοντας επιτέλους με την Amstrad ας ασχοληθούμε και με τον έναν και μοναδικό "θείο", ο οποίος ανακοινώνει ότι έχει ένα μηχάνημα το οποίο είναι τόσο καλό που δεν μπορεί να ανακοινώσει τι είναι! Δεν είναι ούτε Spectrum compatible, ούτε IBM compatible, τι θα είναι μόνο ένας θείος ξέρει!

Στο στρατόπεδο της Apple ένα νέο μηχάνημα κυκλοφορεί, είναι το Apple ΙΙ GS που είναι μία εξελιγμένη έκδοση του Apple ΙΙ με επεξεργαστή τον 65c816 ο οποίος τρέχει όλο το software του 6502, αλλά μπορεί - ως 16bit - να απευθυνθεί σε 16 Μegabytes μνήμης. Το Apple ΙΙ GS έρχεται με 256ΚΒ μνήμης μέσα σε ένα όμορφο κουτί, έχει βελτιωμένα χρώματα, και, φυσικά, το γνωστό desktop user interface για χρήση με το ποντίκι - και όλα αυτά σε τιμή περίπου 1.000 λίρες (200.000 δραχμές).

Και περνάμε τώρα στην Commodore, η οποία ανακοίνωσε μία εκπληκτική προσφορά για την Αmiga: εάν έχετε αγοράσει πρόσφατα άλλο μηχάνημα Commodore όπως τον 64άρη ή τον 128άρη και έχετε στείλει την κάρτα εγγύησης πίσω στην Commodore (και μένετε στην Αγγλία), μπορείτε να αγοράσετε την Αmiga σε εκπληκτική τιμή, 100 λίρες χαμηλότερα! Βέβαια, η Αmiga 1000 είναι ήδη πολύ ακριβή και παρόλο που το ποσό της έκπτωσης είναι σημαντικό, παραμένει ακριβή. Φυσικά εμείς τώρα ξέρουμε ότι αυτό έγινε ώστε να φύγει το στοκ των πρώτων Αmiga 1000 διότι σε λίγο καιρό θα έρθει στην αγορά μία νέα Αmiga που θα έχει 512 ΚΒ μνήμης, ενσωματωμένο drive, και θα κοστίζει μόνο 600 λίρες!

Ξεφυλλίζοντας τις επόμενες σελίδες του MicroMad περνάμε καμιά δεκαριά απ' αυτές με διαφημιστικό περιεχόμενο και φτάνουμε στα reviews. Εκεί, το πρώτο παιχνίδι που μας απασχολεί είναι το Fist 2, το δεύτερο μέρος του γνωστού The Way of the Exploding Fist. Στη συνέχεια βλέπουμε το Asterix, και τέλος το Stainless Steel. Σειρά έχουν κάποια listings και άρθρα για αρχάριους, πριν περάσουμε στο βασικό θέμα του περιοδικού, την παρουσίαση του BBC Master. Για όσους δεν θυμούνται ή δεν ξέρουν, ο BBC Master ήταν ένα πανίσχυρο 8μπιτο μηχάνημα με 6512 επεξεργαστή, 128ΚΒ μνήμης RAM, custom chips για έλεγχο πληκτρολόγιου κλπ και, τέλος, 128ΚΒ ROM για το firmware που περιλάμβανε:32 KB για το λειτουργικό OS 3.20 , 16KB για την BBC BASIC VERSION 4, 16KB για το λειτουργικό των floppy drives DFS VERSION 2.2, 16KB για το λειτουργικό του σκληρού δίσκου, αλλά και floppy disk drive με χωρητικότητα 640KB το ADFS VERSION 5. Επίσης, 16KB για τον επεξεργαστή κειμένου VIEW, 16KB για το spreadsheet VIEWSHEET, 16KB για το software επικοινωνίας TERMINAL, και, τέλος, τον EDITOR, έναν πλήρη screen editor για χρήση με την BASIC. Εκτός από το εκπληκτικό hardware αυτού του μηχανήματος, οι δυνατότητες επέκτασής του ήταν εξαιρετικές, με 3 κάρτες επιταχυντών να κυκλοφορούν, μία με δεύτερο επεξεργαστή 6502 στην μεγαλύτερη ταχύτητα των 4 ΜΗΖ και 64KB που επέτρεπε στο μηχάνημα παράλληλη λειτουργία των δύο επεξεργαστών, μία κάρτα με 80186 επεξεργαστή και 512 ΚΒ με δυνατότητα να τρέχει DOS και GEM με ποντίκι, και μία με τον 32016 32bit επεξεργαστή και 512ΚΒ μνήμης που εκτόξευε το μηχάνημα σε άλλη κατηγορία. Ε, τότε με τέτοια απίθανα χαρακτηριστικά γιατί απέτυχε; Μα γιατί κανείς δεν μπορούσε να το αγοράσει με την τιμή που είχε! Ειδικά εάν σκεφτεί κάποιος ότι κόστιζε σκέτος, χωρίς floppy και οθόνη περισσότερα από ότι κόστιζε ο Amstrad 1512 με οθόνη και 2 floppy drives (πάλι στον 1512 καταλήγουμε)! Δεν χρειάζεται να πούμε περισσότερα για την εμπορική πορεία ή, μάλλον αποτυχία, του BBC Master.

Και τι έχει να αντιπαραθέσει το Pixel ενάντια στο μεγάλο hardware test του BBC στο MicroMad; Αντιπαραθέτει το hardware τεστ του φοβερού 8μπιτου home της NEC, του γνωστού (;) PC-600 1B ΜΚ-II! Του ποιου; Έλα, ποιος ήρθε; Το PC-600 κυκλοφόρησε αθόρυβα στο τέλος του 1986 και άλλο τόσο αθόρυβα εξαφανίστηκε, τόσο που σχεδόν κάνεις δεν το ξέρει. Ήταν θα λέγαμε με ένα κλασικό 8μπιτο μηχάνημα με επεξεργαστή τον PD 780C στα 4MHZ και εξωτερική εμφάνιση που έμοιαζε με κράμα Atari 65XE και Commodore 64C (μπεζ). Όπως παρατηρεί και το Pixel, το μηχάνημα ήταν στα στάνταρντ της 8μπιτης εποχής χωρίς κανένα ιδιαίτερο προτέρημα, και πολύ άπλα άργησε. Εάν είχε βγει πριν 3-4 χρονιά μπορεί να απασχολούσε κάποιους, αλλά στο 1986 η αγορά ήταν ήδη κορεσμένη από πολλά διαφορετικά 8μπιτα, και μάλιστα μερικά καταξιωμένα είχαν ήδη σταματήσει να υποστηρίζονται και αργοπεθαίναν όπως τα TI 99/4A, Dragon 32 & 64, Lynx, και πολλά ακόμα. Όποτε, μια τέτοια παντελώς αργοπορημένη προσπάθεια δεν μπορούσε να έχει καμιά απολύτως τύχη και κατέληξε στα αζήτητα. Ακολουθούν 2 hardware tests, το ένα άφορα joystick interfaces για τον Spectrum και το άλλο άφορα 2ο floppy disk drive για τον Amstrad CPC6128.

Θυμάστε ότι στην αρχή αναφέραμε ότι το Pixel έχει ένα αδιάφορο εξώφυλλο με θέμα το tele computing; Καιρός να δούμε τι είναι αυτό το μεγάλο αφιέρωμα, και τελικά διαπιστώνουμε ότι είναι ιστορίες τηλεφωνικής τρέλας (όπως λέει και ο τίτλος του) που σε γενικές γραμμές αναφέρονται σε τηλεφωνικές συνδέσεις μεταξύ υπολογιστών, δεν θα επεκταθώ στο άρθρο γιατί θα σας πάρει ο ύπνος πριν τελειώσω.

Έχει κάτι άλλο ενδιαφέρον το Pixel που θα έπρεπε να ασχοληθούμε; Μα τα reviews παιχνιδιών, φυσικά! Εδώ κάνουν παρέλαση μερικά από τα κλασικότερα παιχνίδια των 8bit υπολογιστών με την μερίδα του λέοντος να κατέχει το special review του T.T. Racer από τον Α. Λεκόπουλο ο οποίος λάτρευε τους υπολογιστές και τις μοτοσυκλέτες και συνέχισε την δημοσιογραφική του καριέρα αργότερα στο περιοδικό ΜΟΤΟ. Αλλά και τα υπόλοιπα παιχνίδια είναι πασίγνωστα, με γνωστότερα το Kane και το Fist 2 (που παρουσιάζεται και στο MicroMad), ακολουθούμενα από τα Sanxion, Speed King, Τhai Boxing, Bigtop Barney, Microsurgeon και Fungus.

Και στα δύο περιοδικά ακολουθούν σελίδες με listings, με του MicroMad να είναι πιο πλούσιες. Άλλο ένα κοινό σημείο είναι το χιουμοριστικό κόμικ που από ότι θυμάμαι πρωτοεμφανίστηκε στο Pixel και το αντέγραψε το MicroMad, αλλά το MicroMad διαθέτει και χιουμοριστικό μυθιστόρημα με τίτλο "η επιστροφή των αστρομαχητών". Τελικά και τα δυο τεύχη του Δεκεμβρίου 1986 είναι απολαυστικά και διατηρούν σε υψηλό επίπεδο την ύλη τους. Εν αναμονή λοιπόν του καινούργιο έτους (1987) και των νέων που θα φέρει στον κόσμο των micro υπολογιστών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου